کتاب درمان شناختی- رفتاری اختلال وسواسی اجباری و اشکال دیگر آن

دیوید کلارک، دکترا و پروفسور بازنشسته در گروه روانشناسی در دانشگاه نیوبرانزویک، کانادا، از سال 1985 در کار روانشناسی بالینی است. او همچنین، عضو انجمن روانشناسی کانادا، عضو موسس و مشاور مربی آکادمی شناخت درمانی، و مشاور موقت موسسه بک در درمان شناختی رفتاری است. دکتر کلارک دریافت کننده جایزه آرون تی بک برای کمک‌های قابل توجه و ماندگار در شناخت درمانی است. او یکی از اعضای موسس کارگروه شناخت‌های وسواسی اجباری بوده و همچنین یکی از سردبیران سابق درمان شناختی و پژوهش‌های مرتبط است. دکتر کلارک مقالات پژوهشی و بالینی متعددی را منتشر کرده است و کارگاه‌های آموزشی تخصصی در سراسر جهان در مورد درمان شناختی رفتاری برای اختلالات وسواسی اجباری، افسردگی و اختلالات اضطرابی ارائه می‌دهد. او نویسنده چندین کتاب برای متخصصان و عموم مردم است، که از جمله آنها می‌توان به شناخت درمانی اختلالات اضطرابی، کتاب کار اضطراب و نگرانی (هر دو با آرون تی بک)، و جعبه ابزار ترمیم خلق اشاره کرد.

برای اولین بار کتاب «درمان شناختی رفتاری برای اختلال وسواسی اجباری» 15 سال پیش منتشر شد و نظریه‌ها و پژوهش‌های جدیدی را در این زمینه معرفی کرد. این کتاب که نوشتة سالکوسکیس و همکارانش بود در این حوزه بسیار تأثیرگذار بود و مدل ارزیابی شناختی وسواس‌ها را ارائه داد. در این زمینه مداخلات شناختی با روش مواجهه و بازداری از پاسخ (ERP) ترکیب شدند تا اثربخشی درمان را افزایش دهند. در عین حال کارگروه شناخت‌های وسواسی اجباری (OCCWG) برنامه‌ای هماهنگ از پژوهش‌ها را بر پایه درمان شناختی ارائه داد. بر اساس نتایج به دست آمده برخی معتقدند که اختلال وسواسی اجباری انواع گوناگون دارد و به این ترتیب نیازمند مداخلات متمرکز بر علائم و اشکال خاص وسواس است. دهه 2000 شاهد اوج گیری رویکرد درمان شناختی رفتاری به اختلال وسواسی اجباری بود. برخی معتقدند که پیشرفت‌ها در این حوزه محدود بوده، اما برخی دیگر به یافته‌های جدید و درک بهتر از نقش راهبردهای شناختی اشاره می‌کنند. بازنگری در درمان شناختی رفتاری برای ارزیابی پیشرفت‌ها و مؤثر بودن دیدگاه درمانی انجام شد. این بازنگری نشان داد که تغییرات قابل توجهی در پژوهش‌ها و درمان اختلال وسواسی اجباری رخ داده است. ویرایش دوم کتاب به دلیل پیشرفت‌های نظری و پژوهشی، شباهت کمی به نسخه اول دارد. این کتاب با خلاصه‌ای از آسیب‌شناسی روانی و پدیدارشناسی وسواس‌ها و اجبارها آغاز می‌شود زیرا درمانگران برای درمان مؤثر نیاز به دانش عملی آسیب‌شناسی و مبنای نظری و تجربی دارند. این کتاب دستورالعمل‌های دقیق و عملی برای انجام درمان شناختی رفتاری در سراسر متن ارائه می‌دهد. بخش آخر کتاب حاضر به اشکال دیگر اختلال وسواسی اجباری و راهبردهای درمانی تخصصی مربوط به هر کدام می‌پردازد. کوتاه سخن اینکه پیشرفت‌های اخیر نتیجه تلاش محققان بالینی با استعداد و فعالی است که تأثیر زیادی بر درمان اختلال وسواسی اجباری داشته‌اند. امید است با بهره‌گیری از کتاب حاضر بتوان گام‌های مؤثر و قابل توجهی در حوزه شناخت و درمان این اختلال برای این مرز و بوم برداشت.

اگر اوایل دهه 2000 اوج رویکرد درمان شناختی رفتاری به اختلال وسواسی اجباری را نشان می‌دهد، در مورد سال‌های بعدی چه می‌توان گفت؟ برخی ممکن است استدلال کنند که پیشرفت در این حوزه محدود بوده و دیدگاه درمان شناختی رفتاری چندان موفق نبوده است. برخی دیگر نیز مخالف هستند و خاطرنشان می‌کنند که چندین یافته جدید در مورد زیربنای شناختی وسواس‌ها و اجبارها پدیدار شده است و اکنون درک بهتری از نقشی که راهبردهای شناختی می‌توانند در درمان این اختلال ایفا کنند وجود دارد. در همین زمینه بود که بازنگری در درمان شناختی رفتاری برای اختلال وسواسی اجباری انجام شد. هدف اصلی آن بررسی این سوال بود که پیشرفت و حیاتی بودن دیدگاه درمان شناختی رفتاری، ارزیابی انتقادی نظریه، تحقیق و پیشرفت‌های درمانی در 15 سال گذشته چگونه بوده است. پس از خواندن نسخه ویرایش دوم، می‌توانید تصمیم بگیرید که آیا پیشرفت و نوآوری همچنان دیدگاه درمان شناختی رفتاری در مورد وسواس‌ها و اجبارها را مشخص می‌کند یا خیر.

مسلماً، وقتی برای اولین بار فرآیند بازنگری را در سال 2016 شروع کردم، تصور می‌کردم که در دهه گذشته تغییر چندانی نکرده است. اصول اولیه مدل ارزیابی شناختی به خوبی تثبیت شده بود و راهبردهایی مانند بازسازی شناختی و آزمایشات رفتاری هنوز اجزای اصلی درمان شناختی رفتاری برای اختلال وسواسی اجباری بودند.مواجهه و بازداری از پاسخ بهترین درمان با حمایت تجربی برای اختلال وسواسی اجباری به شمار می‌رود. البته، درمان مبتنی بر ذهن آگاهی، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، و اخیراً، درمان متمرکز بر شفقت، وارد چرخه درمانی برای اختلال وسواسی اجباری شده‌اند، ‌اما اثربخشی آن‌ها چندان مشخص نیست. همانطور که معلوم شد، فرض اولیه من اشتباه بود. چنان تغییری در تحقیقات شناختی و درمان اختلال وسواسی اجباری رخ داده است که بازنویسی کامل برای به تصویر کشیدن همه پیشرفت‌های نظری، یافته‌های تحقیقاتی و پیشنهادات درمانی که در 15 سال گذشته ظهور کرده‌اند تبدیل به یک ضرورت شد. به دلیل این رشد قابل توجه در درک و درمان مبانی شناختی اختلال وسواسی اجباری، این ویرایش دوم از درمان شناختی رفتاری برای اختلال وسواسی اجباری شباهت کمی به نسخه اول دارد.

با این وجود، مانند نسخه قبلی خود، ویرایش دوم با خلاصه‌ای از آسیب شناسی روانی اختلال وسواسی اجباری و همچنین توضیحی انتقادی از پدیدارشناسی وسواس‌ها و اجبارها آغاز می‌شود. اختلال وسواسی اجباری به دلیل ناهمگونی، مزمن بودن و همبودی با ویژگی‌های شخصیتی، یک بیماری دشوار برای درمان است. قبل از ارائه درمان، متخصص سلامت روان نیاز به دانش بالینی از آسیب شناسی روانی این اختلال و همچنین مبنای نظری و تجربی رویکرد شناختی و رفتاری به اختلال وسواسی اجباری دارد. بخش اول کتاب این موضوع مهم را فراهم می‌کند، که در درمان مؤثر اختلال وسواسی اجباری یک الزام به شمار می‌رود. درمانگران اغلب در درمان اختلال وسواسی اجباری، نه به دلیل کاستی در مهارت‌های درمانی خود، بلکه به دلیل درک ناکافی از این اختلال شکست می‌خورند. بخش دوم کتاب خواننده را در مورد نظریه و تحقیقات کنونی اختلال وسواسی اجباری از جمله رویارویی همراه با پیشگیری از پاسخ توانمندتر می‌کند. بخش سوم کتاب دستورالعمل‌های دقیق، عملی و گام به گام در مورد نحوه انجام درمان شناختی رفتاری برای اختلال وسواسی اجباری ارائه می‌دهد. این بخش از کتاب به طور گسترده برای تقویت شیوه بیان و ساختار بالینی آن بازنویسی شد، که بر مسائل درمانی که مختص اختلال وسواسی اجباری هستند، و مشکلاتی همچون چگونگی ایجاد یک اتحاد درمانی، ‌آموزش مراجعان در مورد مدل شناختی، تعیین اهداف درمانی و پذیرش مدل مشارکتی در فرآیند درمان تاکید می‌کند. بخش آخر شامل چهار فصل جدید در مورد زیرگروه‌های علائم اختلال وسواسی اجباری است. بخش آخر شامل چهار فصل جدید در مورد زیرگروه‌های علائم اختلال وسواسی اجباری است. هر فصل سازماندهی کلی کتاب را تکرار می‌کند، با پدیدارشناسی اشکال متعدد اختلال وسواسی اجباری، سپس فرمول‌بندی شناختی و تحقیقات آن، و در نهایت، در نظر گرفتن استراتژی‌های درمانی ویژه هر زیرگروه شروع می‌شود.

فصل‌های 1 تا 3 به طور خاصی، ویژگی‌های بالینی وسواسها، اجبارها و پدیده‌های مرتبط با آنها را ارائه می‌کنند. فصل 4، در مورد رویارویی همراه با پیشگیری از پاسخ، راهنمایی‌های عملی، توصیه‌ها و تکنیک‌ها برای ترکیب راهبردهای مبتنی بر مواجهه در پروتکل درمان ارائه می‌کند. بخش جدیدی نیز در زمینه یادگیری بازدارنده، نسخه جدیدی از رویارویی همراه با پیشگیری از پاسخ را ارائه می‌دهد. فصل 5 مدل عمومی درمان شناختی رفتاری را همراه با بررسی انتقادی مفروضات و فرضیه‌های کلیدی آن ارائه می‌کند. فصل‌های 6-9 اجزای اساسی درمان شناختی رفتاری برای اختلال وسواسی اجباری را با دستورالعمل‌های بالینی دقیق و منابع مراجع محور توصیف می‌کنند. رابطه درمانی، فرمول بندی شناختی موردی، آموزش روانی، تعیین هدف، بازسازی شناختی، و آزمایش‌های رفتاری مبتنی بر رویارویی برحسب کاربرد خاص آنها برای اختلال وسواسی اجباری توضیح داده شده‌اند. در نهایت، فصل‌های 10 تا 13 ویژگی‌های منحصربه‌فرد چهار زیرگروه اختلال وسواسی اجباری را مورد بحث قرار می‌دهند: آلودگی جسمی و ذهنی، تردید و وارسی مکرر، وسواس‌های انزجاری، و تقارن/ نظم. این فصل‌ها برای هر زیرگروه از علائم، فرمول‌بندی‌های شناختی ویژه و پیشنهادهای درمانی را ارائه می‌دهند که به درمانگران کمک می‌کند تا درمان شناختی رفتاری را به شیوه‌ای هدفمند و موثرتر انجام دهند.

چشم‌انداز پیشرفت‌های شناختی رفتاری در مورد اختلال وسواسی اجباری که در این نسخه گزارش شده است، نتیجه کار بسیاری از محققان بالینی با استعداد، پرانرژی و پرکار است. کار با بسیاری از این افراد به عنوان دوستان، همکاران و نویسندگان با ارزش، افتخاری برای من بوده است. جاناتان آبراموویتز،‌ام پارو بلوچ، مارتین بووارد، مردیت کولز، گای دورون، مارک فریستون، رندی فراست، درمجموع گارسیا-سوریانو، موژگان اینوزو، مایکل کیریوس، ریچارد مولدینگ، کریستین پوردون، آدام رادومکا، گرگوریس سیموس، گیل استیکتی و وینگ ونگ از جمله این گروه برجسته هستند. بینش و نبوغ آنها در مورد اختلال وسواسی اجباری و درمان آن در هر فصل از این نسخه بسیار چشمگیر است. همه ما مدیون کارهای پیشگامانی چون پل‌ام لکمپ، ادنا فوآ، آیزاک مارکس و پل سالکوسکیس هستیم که پایه و اساس درمان رفتاری و سپس شناختی اختلال وسواسی اجباری را بنا نهادند. اخیراً، جاناتان آبراموویتز، مارل فریستون، کیرون اوکانر، دیوید تولین و اریک راسین سهم قابل توجهی در روشن‌سازی مبنای شناختی وسواس‌ها و اجبارها داشته‌اند. ‌اما این پروفسور استنلی راچمن است که به تنهایی مهمترین مشارکت را در تحقیقات درمان شناختی رفتاری و درمان اختلال وسواسی اجباری داشته است. اگر «پدر درمان شناختی رفتاری برای اختلال وسواسی اجباری» وجود داشته باشد، او پروفسور راچمن است. درخشش، کنجکاوی فکری و خلاقیتش، او را فراتر از هم‌عصرانش در شکل‌گیری درک جدیدی از نشانه‌شناسی وسواس، قرار می‌دهد. تحلیل نافذ او از پدیدارشناسی وسواسی اجباری، مدل‌های محرک مکانیسم‌های شناختی و رفتاری، و استراتژی‌های درمانی نوآورانه، الهام‌بخش نسلی از محققان و متخصصان اختلال وسواسی اجباری بوده است. من نیز خود را برای هر گونه درکی که ممکن است در مورد اختلال وسواسی اجباری داشته باشم، مدیون پروفسور راچمن می‌دانم. من این افتخار را داشتم که در اوایل دهه 1980 به عنوان دانشجوی کارشناسی ارشد در موسسه روانپزشکی لندن زیر نظر او تحصیل کنم. من هم از پروفسور راچمن و هم از استاد راهنمای پایان نامه دکتری خود، یعنی دکتر پادمال دی سیلوا، به خاطر مهربانی، درک و خردشان که در شروع تلاش 35 ساله من برای درک اختلال وسواسی اجباری بسیار مهم بودند، سپاسگزارم. پروفسور راچمن و دی سیلوا همراه با دکتر آرون تی بک مربیان من بوده‌اند که به من ‌آموختند چگونه از هم افزایی بین تحقیق و عمل استفاده کنم و دانش و مهارت بالینی خود را غنی‌تر کنم.

عنوان کتاب	کتاب درمان شناختی- رفتاری اختلال وسواسی اجباری و اشکال دیگر آن
گروه کتاب	درمان های موج سوم
نویسنده
مترجم	عباس بخشی پور
شابک	9786008254180
قطع کتاب	وزیری
تاریخ انتشار	1403
ناشر	انتشارات ابن سینا
سال چاپ	1403
نوبت	اول
تگ ها